BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES) NEDİR?

Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin çalışma hayatlarında sürdürdükleri yaşam kalitesinin emeklilik yaşamında da devam etmesi, yaşam standartlarının düşmesinin önlenmesi için mevcut kamu sosyal güvenlik emeklilik sistemine ek olarak geliştirilmiş, devlet katkılı bir sistemdir.

İlk olarak 2013 yılında gönüllü katılımla başlayan Bireysel Emeklilik Sistemi, 1 Ocak 2017 tarihi itibariyle kademeli olarak otomatik katılım sistemine geçmiş ve işverenlere büyük sorumluluklar getirmiştir. Kademeli katılımların işyeri çalışan sayısına göre belirlendiği sistemde, çalışan sayısı sınırı altında kalan işverenler, kendileri için belirlenen sisteme giriş tarihinden önce sisteme dâhil olamamaktadırlar. Sisteme giriş yapıldıktan sonra çalışan sayısında yaşanan değişiklikler de dikkate alınmayarak sistemde yaşanabilecek olası giriş-çıkış karışıklıklarının da önüne geçmek amaçlanmaktadır.

Çalışan sayılarına göre işverenlerin sisteme dâhil olacakları tarihler;

1000 çalışan ve üzeri; 1 Ocak 2017

250 – 999 çalışan; 1 Nisan 2017

100 – 249 çalışan; 1 Temmuz 2017

50 – 99 çalışan; 1 Ocak 2018

10 – 49 çalışan; 1 Temmuz 2018

5 – 9 çalışan; 1 Ocak 2019

şeklindedir.

 

OTOMATİK BES’TE ÇALIŞAN SAYISI NASIL HESAPLANIR?

Otomatik Bireysel Emeklilik Sisteminde işyerlerinin, grup şirket ya da holding bünyesinde olup olmadığına bakılmaksızın vergi kimlik numarasına göre işverene bağlı tüm çalışanlar hesaba katılır. 

 Çalışanların Otomatik BES’e dâhil olup olmama şartlarına ayrıca bakılmaksızın işverene bağlı tüm çalışanların sayısı dikkate alınır.

 

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ GÜVENLİ BİR SİSTEM MİDİR?

Bireysel Emeklilik Sisteminin her bir ayrıntısı, çeşitli kamu kurumlarının denetimi altındadır. Şirketlerin faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı, fonların ve portföy yöneticilerinin faaliyetleri Sermaye Piyasası Kurumu tarafından denetlenir. Emeklilik şirketlerinin de günlük faaliyetleri Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından denetlenmektedir.

Ayrıca, sistemi yürütmekle görevli bireysel emeklilik şirketleri mesleki yeterlilikleri ölçülmüş, sınavda başarılı olmuş kurumlar arasından seçilir.

 

İŞVERENLERİN BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KAPSAMINDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?

İşverenler, Bireysel Emeklilik Sistemi kapsamında ilk olarak bir emeklilik şirketi ile sözleşme imzalamalı ve mevzuattaki kriterleri takip etmelidirler. Çalışanların gerekli tüm bilgilerini emeklilik şirketine bildirmesi gerektiği gibi, bazı verileri de aylık olarak güncellemek zorundadır. Çalışanların katkı paylarının değerlendirileceği faizli ve faizsiz yatırım tercihlerini almak, tercihte bulunmayan çalışanlar için fon yatırım tercihinde bulunarak emeklilik şirketine bildirmek de işverenin sorumlulukları arasındadır. Çalışanların maaşlarından prime esas kazancın veya emeklilik kesintisine esas maaşın en az %3’ü oranında kesinti yaparak bu tutarı katkı payı olarak emeklilik şirketine bildirmek de yine işverenin sorumluluğu altındadır. İşveren aynı zamanda çalışanlardan gelebilecek katkı payı değişiklik taleplerini de emeklilik şirketine bildirmek zorundadır.

 

ATİKER YAZILIM OTOMATİK BES’TE İŞVERENE NE KAZANDIRIYOR?

Otomatik BES ile birlikte işverene yüklenen tüm görevlerin takibi ve raporlanmasından, çalışanların maaşlarından yapılacak kesintilerin takibi ve bordro sistemine aktarılması, sözleşme yapılan bireysel emeklilik şirketinin sözleşme takibine kadar pek çok konuda Atiker Yazılım olarak sorumluluklarınızı benimsiyoruz. 

İNSAN KAYNAKLARI PROGRAMIMIZ ATİKİK BES’TE NASIL ÇÖZÜMLER SUNUYOR?

 

• Bireysel Emeklilik işlemlerinin AtikIK’da kullanılabilmesi için ilk olarak parametrelerin düzenlenmesi gerekmektedir.
• BES Uygulaması > Bireysel emeklilik işlemlerinin aktif olup olmayacağını belirler.
• Bireysel Emeklilik Sistemi Min. Oranı(%) > Katkı oranının olabileceği minimum değerdir. Program girilen değerden daha küçük katkı oranı belirlemeyi engeller. Olması gereken minimum değer “ 3 ”tür.

• BES tutarının yansıtılacağı puantaj tipinin oluşturulması gerekmektedir. Kesinti grubunda tanımlanmalıdır ve “BES Kesintisi Mi” seçeneğinin evet olması gerekmektedir.

• Anlaşma yapılan BES sigorta şirketleri tanımlanmalıdır.

• Daha önce tanımladığımız BES sigorta şirketleri ile yapılan sözleşmelerin başlangıç ve bitiş tarihleriyle birlikte sözleşme tanımları yapılmalıdır.
• Bitiş tarihi girilmediği takdirde tanım yapılan şirket ile devam eden bir sözleşme vardır.

• Personellerin hangileri, hangi BES sigorta şirketi ile çalışılacaksa onların atama işlemleri yapılmalıdır. Ama atama işlemi yapılacak personellerin yaş kontrolü “Yaş Kontrol Tarihi” alanında bulunan tarihe göre hesaplanarak kontrol edilir.

• Sisteme uygun personeller raporlandıktan sonra hangi tarihten itibaren hangi BES şirketi ile hangi katkı değerleriyle sisteme gireceklerinin bilgileri girilir ve listeden personel seçilir. Daha sonra kaydet butonuna tıklanır ve işlem gerçekleştirilmiş olur.
• Girilen başlangıç tarihi sözleşme şirketinin başlangıç tarihinden önce ise sözleşme şirketi rehberde görünmeyecektir.

• Eğer ki, sisteme alınan personellerin katkı değerleri minimum değerin altında ise ekranda uyarı gelecek ve işlem yapılmayacaktır.
• Tutar olarak girilen katkı değeri personelin minimum BES oranına göre hesaplanan tutar değerinden küçük ise kayıt engellenir.

• Sisteme alınan personeller, sistemden çıkartılmak istenirse, rapor ekranından "BES Durumu – Sistemden Çıkartılacak Personeller" seçeneği seçilerek rapor alınmalıdır. Daha sonra bitiş tarihi, bitiş nedeni girilerek ve personel seçimi yapılarak kayıt yapılmalıdır.

• Sistemden çıkartma işleminde girilen bitiş tarihi başlangıç tarihinden küçükse uyarı verip işleme izin vermeyecektir.

• Sisteme alınan personeller için katkı tipi ve katkı değeri değiştirilmek istenirse, rapor ekranından "BES Durumu – Katkı Değeri Değiştirilecek Personeller" seçeneği seçilerek rapor alınmalıdır ve gerekli bilgiler doldurulup personel seçimi yapıp daha sonra kayıt işlemi yapılırsa işlem tamamlanacaktır.
• Katkı değeri oran ve tutar bazında minimum değer kontrolü burada da yapılmaktadır.

• BES atama işleminde hatalı kayıt veya yapılmaması gereken kayıt yapılmışsa, rapor ekranından "BES Durumu – Sistemden Silinecek Personeller" seçeneği seçilerek rapor alınmalıdır. Daha sonra silmek istenilen kayıtlar seçilerek Sil butonuna tıklandığında kayıtlar silinecektir.

• Sisteme ara veren personeller tekrar sisteme alınmak istenirse, rapor ekranından "BES Durumu – Sisteme Uygun Personeller" seçeneği seçilerek rapor alınmalıdır ve gerekli bilgiler tekrar doldurulup kayıt yapılmalıdır. Eğer sistemden vazgeçme olarak ayrılan personeller tekrar sisteme alınmak istenirse, rapor ekranından "BES Durumu – Sistemden Vazgeçen Personeller" seçeneği seçilerek rapor alınmalıdır ve gerekli bilgiler tekrar doldurulup kayıt yapılmalıdır.

• Personellerin BES şirketleri ile ataması tamamlanmış ise atama yapılırken verilen bilgilere göre puantaj işleminde otomatik olarak BES tutarı hesaplanıp açılan puantaj tipine yazılacaktır ve bordroya tahakkuk edecektir.

• Personelden tahsil edilen BES tutarı, personel hesap hareketlerinden görülebilir ve takip edilebilir.